S- crack
Iedereen die met keramiek werkt kent de befaamde S-crack/ scheur.
De scheur in de bodem van je werk die toevalligerwijs een S vorm heeft. Maar.... niet altijd, de scheur kan ook een andere vorm hebben. Het ontstaan van de scheuren komen door dezelfde oorzaak.
Ze ontstaan altijd tijdens het droogproces, maar soms zijn ze in droge vorm niet goed zichtbaar en komen ze pas tevoorschijn tijdens de glazuurstook.
De oorzaak
De oorzaak van een scheur in de bodem van je werk ontstaat door ongelijke droging van de bodem ten opzichte van de wand.
In de meeste gevallen is de wand dunner dan de bodem. De wand droogt sneller waardoor er krimp ontstaat. Deze krimp gaat druk geven op de bodem, die nog niet droog is. Hierdoor gaat de bodem scheuren.
Je zult ongetwijfeld ergens gelezen of gehoord hebben dat je je werk beter moet comprimeren/ meer compressie/ druk moet uitoefenen op de bodem wanneer je deze opent tijdens het draaien of wanneer je een plaat klei uitgerold hebt.
Dit klopt niet. Lees hier waarom niet.
De oplossing
Ten eerste is het belangrijk om de bodem even dik te maken als de wand door dit al tijdens het maken te doen, of later af te draaien.
Daarnaast is het dus belangrijk om de droging te vertragen indien de bodem dikker is. Echter je werk trager drogen kan zo ie zo geen kwaad.
Zet je werk zo snel mogelijk met de bodem naar boven en dek het geheel af met een stuk plastic of een doek. Nu hou ik niet van doek in mijn studio ivm de stof, maar je hebt te maken met een nat werk wat je een dag of twee onder de doek hebt. Er komt weinig stof bij kijken. Ik gebruik graag oude katoenen theedoeken.
Als ik veel bekers gemaakt heb dan zet ik ze tot afdraaien helemaal onder het plastic of doek en na het afdraaien doe ik plastic tussen de bekers door en niet meer op de bodems.
Over het algemeen laat ik het ten minste een dag of twee onder plastic staan maar.... in de winter bij hoge luchtvochtigheid
staat het gerust een week en soms langer afgedekt.
Het is een kwestie van ervaring en weten hoe dik je bodems zijn. Ook bij mij gaat het nog regelmatig mis.
Reparatie
Een scheur in de bodem van gebruiksgoed kun je niet repareren. Er zullen zeker mensen zijn die zeggen van wel, maar het is echt af te raden. Het risico dat er iets mee gebeurd als er warme of koude vloeistof in komt is groot.
Daarnaast... je bent waarschijnlijk meer tijd kwijt om de scheur te repareren dan dat je een nieuwe maakt.
Ik neem mijn verlies. Ik breek het werk in twee en bekijk het verschil tussen bodem en wand en maak er een leermoment van.